Rooftopy jako alternatywa dla central wentylacyjnych
Centrale wentylacyjne stanowią najpopularniejsze systemy do wentylacji dużych obiektów, chociaż to nie jedyne urządzenia tego typu. Coraz częściej na dachach wielkokubaturowych budynków można również zobaczyć kompaktowe centrale dachowe typu rooftop. Czym się one charakteryzują, jakie mają zastosowanie oraz co odróżnia je od central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych? Wyjaśniamy.
Spis treści
- Czym jest rooftop?
- Rooftopy a centrale wentylacyjne – różnice
- Najważniejsze zalety rooftopów
- Projektowanie – zasady doboru central dachowych rooftop
- Zastosowanie urządzeń typu rooftop
Czym jest rooftop?
Rooftop to urządzenie do klimatyzacji i wentylacji typu “all-in-one”, będące scentralizowaną jednostką przystosowaną do montażu na zewnątrz obiektów średnio- i wielkokubaturowych, takich jak np. galerie handlowe czy hale magazynowe i produkcyjne. Jest to kompaktowe urządzenie zawarte w jednej obudowie – nie ma tu konieczności współpracy z innymi sprzętami zewnętrznymi. Tego rodzaju wysokosprawne centrale są wyposażone są m.in. w układ chłodniczy i skraplacz chłodzony powietrzem. Oprócz tego urządzenia te mogą być wykorzystywane do ogrzewania i wentylacji pomieszczeń. W zależności od warunków zewnętrznych i specyfiki obiektu, rooftop ma możliwość pracy w wielu trybach. Do przykładowych zalicza się:
- ogrzewanie z wykorzystaniem pompy ciepła,
- ogrzewanie z wykorzystaniem nagrzewnicy wodnej,
- ogrzewanie z wykorzystaniem nagrzewnicy gazowej,
- ogrzewanie z wykorzystaniem nagrzewnicy elektrycznej.
Jednostkę można również dowolnie dostosować do wymagań inwestora, rodzaju obiektu czy warunków atmosferycznych, co ułatwiają różnorodne warianty konfiguracji. Warunkiem przygotowania powietrza do różnych stref/pomieszczeń w centrali są ich zbliżone parametry temperatury i wilgotności. Rooftopy, jak wskazuje nazwa (ang. roof - dach, top - szczyt), umieszcza się głównie na dachach, ale niekiedy dopuszcza się montaż na specjalnych konstrukcjach wsporczych na poziomie gruntu.
Rooftopy a centrale wentylacyjne – różnice
Centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne to urządzenia wykorzystywane w systemach z wentylacją mechaniczną. Znajdują zastosowanie zarówno w domach jednorodzinnych, jak również w małych i większych budynkach usługowych i produkcyjnych, biurowcach itp. Centrale zapewniają wymianę i obróbkę powietrza – w tym np. oczyszczanie, ogrzewanie, chłodzenie, nawilżanie, osuszanie. Przebieg tych procesów umożliwiają takie podzespoły jak: wentylatory, nagrzewnice, filtry powietrza. Centrale wentylacyjne to doskonałe rozwiązania dla potrzeb wentylacji. Sprawdzają się szczególnie wówczas, gdzie najważniejszą kwestią jest zapewnienie wymaganego strumienia powietrza świeżego, a zapotrzebowanie na moc grzewczą i chłodniczą nie są tak istotne. Urządzenia te mogą m.in. podgrzewać nawiewane powietrze, aby pokryć stratę wentylacyjną. Natomiast do zbilansowania pozostałych strat i zysków ciepła niezbędne są dodatkowe podzespoły. Oprócz tego, należy też zwrócić uwagę na to, że centrala wentylacyjna jest przystosowana do instalacji kanałowej. Sam montaż urządzenia wiąże się ze stosunkowo wysokimi kosztami i zajmuje sporo czasu.
Alternatywą dla takich central wentylacyjnych i wentylacyjno-klimatyzacynych są rooftopy, polecane w szczególności do obiektów wielkokubaturowych. Obudowa zawiera w sobie wentylatory, sprężarkowy układ chłodniczy, sekcje rekuperatora, filtry i układ grzewczy. Proces uzdatniania powietrza przebiega podobnie jak w zwykłych centralach wentylacyjnych. Często stosuje się też aktywny termodynamiczny odzysk ciepła oparty o pompę ciepła. Rooftopy nie wymagają łączenia modułów czy oddzielnego instalowania dodatkowych elementów, jak np. agregaty chłodnicze (układ chłodniczy stanowi wyposażenie modułu). Centrale montowane na dachach dostarczają odpowiednią ilość świeżego powietrza, ale też zapewniają wymagany poziom mocy grzewczej i chłodniczej. Są to kompletne urządzenia gotowe do pracy, dostępne także w wersji bezkanałowej. Z uwagi na coraz bardziej powszechne wykorzystanie funkcji chłodzenia w różnych obiektach w Polsce, rooftopy co roku na rok zyskują w naszym regionie na popularności.
Najważniejsze zalety rooftopów
Jedną z najistotniejszych cech urządzeń wentylacyjno-klimatyzacyjnych typu rooftop jest ich kompaktowość. Różne układy do klimatyzacji i wentylacji, w tym także elementy automatyki zawarto w jednej obudowie. Monoblokowa konstrukcja oznacza też sporo ułatwień na etapie projektowania, transportu czy montażu. Lekka i zwarta konstrukcja zapewnia proste i szybkie podłączenie do zasilania elektrycznego instalacji wentylacyjnej. Nie ma konieczności wykonywania instalacji łączących układy współpracujących urządzeń, a zasilanie można prowadzić tylko do jednego miejsca. Centrale dachowe pozwalają na uzyskanie oszczędności kosztów i czasu na wielu etapach inwestycji – od wymagań projektowych po montaż i późniejszą konserwację. Rooftopy cechują się także wysoką energooszczędnością. Duża wydajność energetyczna tych urządzeń przekłada się na niższe koszty eksploatacyjne. Wśród innych ważnych zalet central dachowych typu rooftop należy wymienić:
- wszechstronne zastosowanie,
- montaż na dachu lub na gruncie (na konstrukcji wsporczej),
- wiele wariantów konfiguracji (liczne opcje i możliwości sterowania),
- ekologiczność (moduł odzysku ciepła),
- wysoką odporność na czynniki atmosferyczne,
- zaawansowany system automatyki.
Projektowanie – zasady doboru central dachowych rooftop
Oprócz podstawowych parametrów, takich jak wydajność, moc chłodnicza czy spręż wentylatorów, na etapie projektowania i doboru central typu rooftop należy uwzględnić dodatkowe kryteria. Po pierwsze, zaleca się zwracać szczególną uwagę na uzyskanie możliwie jak najmniejszych oporów ciepła po stronie powietrza. Można to osiągnąć poprzez montowanie stosunkowo krótkich kanałów wentylacyjnych oraz zastosowanie odpowiednich filtrów i innych elementów w celu zminimalizowania oporów wewnętrznych w samej centrali dachowej.
Drugim ważnym aspektem jest wysoka efektywność energetyczna układu chłodniczego i grzewczego. Umieszczając wymiennik parowacza i skraplacza w strumieniu powietrza usuwanego, zwiększa się wydajność układu i wydłuża czas pracy w warunkach ekstremalnych temperatur. Wreszcie – utrzymywanie wymaganej ilości powietrza świeżego na niskim poziomie wpływa korzystnie na zużycie energii elektrycznej, grzewczej i chłodniczej. Stała wymiana powietrza świeżego nawet wówczas, gdy nie jest to konieczne (np. przy mniejszej liczbie przebywających osób), to duże marnotrawstwo energii. Płynne sterowanie przepustnicą powietrza umożliwiają czujniki jakości powietrza VOC.
Zastosowanie urządzeń typu rooftop
Wykorzystanie rooftopów w Polsce w ciągu ostatnich lat jest coraz bardziej powszechne, co można wytłumaczyć większą potrzebą i zastosowaniem funkcji chłodzenia. Dziś niemal wszystkie nowoczesne budynki usługowe i przemysłowe wyposaża się w instalacje i urządzenia do wymiany i obróbki powietrza. Jak już była mowa – centrale dachowe typu rooftop są rekomendowane głównie do obiektów średnio- i wielkokubaturowych. Korzyści wynikające z inwestycji w rooftop doceniają dziś m.in. właściciele hal produkcyjnych i magazynowych, gdzie zwykle występuje wysokie zapotrzebowanie na chłodzenie, zwłaszcza latem. Urządzenia rooftop sprawdzają się też w wielu innych obiektach wielkopowierzchniowych o stosunkowo równomiernym rozłożeniu obciążeń cieplnych, jak np. hipermarkety, stacje benzynowe, kina, teatry, salony samochodowe.
