Hospicjum Caritas z nagrodą Life Challenge 2024. Najpiękniejsza fasada zabytku w Europie jest w Polsce

Zobacz galerię 13 zdjęć

W 2024 r. budynek Hospicjum Caritas z Olsztyna otrzymał tytuł Europejskiej Fasady Roku w kategorii „Budynek zabytkowy po renowacji”. Po raz pierwszy obiekt z Polski został nagrodzony tym tytułem. Projekt jego przebudowy wykonała olsztyńska pracownia Architekci Gadomscy.

Spis treści

1. Stare kasyno wojskowe – nowa rola
2. Fasada malowana światłem
3. Zmieniać i zachowywać jednocześnie
4. Nagradzani i wpływowi

Wśród 300 nominowanych obiektów znalazło się pięć obiektów z Polski: Dom studencki Wilanowska w Warszawie, Osiedle Nadmotławie w Gdańsku, CUS w Starej Gazowni w Zabrzu, MZWiK w Sulejówku i nagrodzone Hospicjum Caritas.

Nagroda cieszy, tym bardziej, że polska pracownia nie zgłaszała tej przebudowy i rewitalizacji do konkursu. Nominacja wyszła od firm wykonawczych współpracujących z austriackim koncernem. To nie pierwsze wyróżnienie tego obiektu, gdyż otrzymał on już wcześniej Nagrodę Roku SARP 2022.

Stare kasyno wojskowe – nowa rola

Ulica Kromera z zabytkowym brukiem z kamieni polnych prowadzi do dawnego kościoła garnizonowego, zbudowanego na terenie koszar Wschodniopruskiego Batalionu Strzelców zlikwidowanych po I wojnie światowej. Brukowana ulica, świątynia, odwach i dawny budynek kasyna to jedyne relikty wojskowej epoki tego zakątka Starego Miasta w Olsztynie. Obiekty położone są na wysokim brzegu meandrującej przez miasto Łyny w sąsiedztwie Parku Podzamcze.

Zaniedbane zachowane budynki kasyna i odwachu zbudowane w 2 połowie XIX w. zostały w 2018 r. władze Olsztyna przekazały Archidiecezji Warmińskiej. Zaplanowano przeznaczyć je na hospicjum dziecięce. Do pełnienia nowego zadania zespół dawnego kasyna wymagał gruntownej przebudowy. Archidiecezja zleciła je rodzinnej pracowni Architekci Gadomscy.

Budynek z czerwonej cegły o charakterystycznej historyzującej architekturze zachował swój wygląd, a jednocześnie dzięki dobudowanej nowej części zyskał całkiem nowy współczesny wizerunek.

Fasada malowana światłem

Kubistycznej bryle nowej części, w której znajduje się kaplica i hall wejściowy lekkości dodaje ażurowa fasada z ceramicznych kształtek. Subtelna gra światła i cienia na pionowych elementach powoduje, że o każdej porze ściany wydają się mieć inną formę. Pomiędzy starą a nową częścią fasady znajduje się parterowy łącznik, który przeszkleniem wtapia się w nową część elewacji a zwieńczeniem z ceramicznych kształtek łączy z XIX-wieczną częścią zespołu. Szkło i ceramika połączyły dwa zupełnie różne style i dwie epoki. Patrząc na budynek hospicjum wydaje się, że jedna część nie nie może istnieć bez drugiej. Nowoczesny, minimalistyczny kształt dzięki materiałowi kształtek i liniom podziału ich rozmieszczenia stworzył jedność z klasyczną formą zabytkowego budynku. To właśnie doceniła komisja konkursowa przyznając budynkowi hospicjum nagrodę Baumit Life Challange 2024.

• Rewitalizacja jest jak rehabilitacja. Na początku jest szok, mówi jeden z najbardziej wpływowych architektów w Polsce

Zmieniać i zachowywać jednocześnie

Zespół Hospicjum Caritas w Olsztynie jest przykładem rewitalizacji, w której zmiany służą zachowaniu dawnej architektury. W nowej części znajduje się obszerny hall wejściowy i kaplica, w których wykończeniu wnętrz również ceramika odgrywa ważną rolę. W kaplicę wkomponowany został fragment dawnej zewnętrznej ściany starego budynku a uzupełniają go kompozycyjnie płytki ceramiczne na sąsiednich ścianach.

W przebudowanej starej części stworzono sale pobytowe, rehabilitacyjne, szkoleniowe a także pokoje dla rodzin odwiedzających małych pacjentów. Udało się zachować niektóre elementy z dawnego kasyna, a najpiękniejszymi z nich są piece kaflowe.

Dopełnieniem architektury zespołu hospicjum jest jego otoczenie – stara brukowana ulica i wspaniałe wiekowe drzewa.

Prace budowlane trwały w latach 2019 - 2021.

Nagradzani i wpływowi

Oprócz wspomnianych już nagród zespół Hospicjum Caritas był nagrodzony w ramach polskiej edycji konkursu BRICK AWARD 2023 w kategorii „BUILDING OUTSIDE the BOX”. Nagroda oznacza, że budynek z Olsztyna będzie zgłoszony do międzynarodowej edycji konkursu BRICK AWARD 2024.

Biuro projektowe Architekci Gadomscy znalazło się na liście 20 najbardziej wpływowych polskich pracowni architektonicznych miesięcznika Architektura-murator.

Przemiana Pałacu w Sobieszowie w Centrum Przyrodniczo-Edukacyjne KPN

Zobacz galerię 50 zdjęć