Spis treści
Technologia BIM – przyszłość budownictwa
BIM, (ang. Building Information Modeling), to cyfrowa metoda pracy z modelem budynku, integrująca dane geometryczne, materiałowe, kosztowe i terminowe w jednym środowisku. Zamiast projektować w izolowanych branżach, zespoły pracują na wspólnym modelu, co pozwala ograniczyć błędy, lepiej zarządzać informacją i skutecznie koordynować inwestycję na każdym etapie.
W budownictwie publicznym technologia BIM zyskuje na znaczeniu ze względu na skalę inwestycji, nacisk na transparentność kosztów oraz potrzebę efektywnego utrzymania obiektów. Coraz więcej inwestorów oczekuje, by projekty były realizowane zgodnie z metodyką BIM, zwłaszcza tam, gdzie występuje duża złożoność funkcjonalna, instalacyjna i techniczna.
Zastosowanie technologii BIM w projektowaniu dachów
Dach, szczególnie w obiektach publicznych, to część budynku, w której spotyka się wiele różnych systemów, jak np. konstrukcyjne, wentylacyjne, klimatyzacyjne, odwodnieniowe, energetyczne czy elektryczne. Projektowanie dachu z użyciem technologii BIM umożliwia skuteczne zintegrowanie instalacji w jednym modelu, przy zachowaniu ciągłości informacji i bieżącej weryfikacji.
Dzięki narzędziom BIM projektant może dokładnie odwzorować kształt połaci dachowych, spadki, attyki, detale obróbek blacharskich, układ warstw (np. termo- i hydroizolacyjnych), jak również rozmieszczenie urządzeń technicznych. Takie podejście pozwala lepiej przewidzieć problemy montażowe, wyeliminować powtarzalne błędy i dokładnie zaplanować przebieg prac w newralgicznych miejscach – np. przy świetlikach dachowych, kominach, urządzeniach fotowoltaiki czy przejściach kablowych.
Przeczytaj również: Sztuczna inteligencja na placu budowy. Jak AI i BIM zmieniają branżę budowlaną?
W praktyce projektowanie dachu z wykorzystaniem technologii BIM daje możliwość przeprowadzenia wielobranżowej analizy – nie tylko z uwzględnieniem konstrukcji, ale także obciążeń wiatrowych, odprowadzenia wody, sposobów kotwienia urządzeń czy planowanej eksploatacji (np. zielone dachy, dachy serwisowe). Model 3D pozwala na bieżąco wykrywać kolizje i eliminować je jeszcze na etapie projektowym. Dzięki temu można uniknąć kosztownych zmian na późniejszych etapach budowy i ryzyka opóźnień. Koordynacja pomiędzy architektem, konstruktorem, projektantem HVAC czy elektrykiem odbywa się w jednym środowisku, co znacząco przyspiesza proces decyzyjny.
W przypadku dachów płaskich projektowanych w BIM możliwe jest precyzyjne zaplanowanie rozmieszczenia np. odwodnienia, otworów rewizyjnych, tras przebiegu kabli i lokalizacji urządzeń serwisowych – z uwzględnieniem minimalnych odstępów i stref dostępowych. W ten sposób model BIM pozwala ograniczyć błędy wynikające z braku koordynacji przestrzennej.
Technologia BIM a zarządzanie kosztami i harmonogramem robót
Zastosowanie BIM 4D pozwala powiązać model dachu z harmonogramem robót. Inwestor i wykonawca mogą na bieżąco analizować postęp prac, planować dostawy materiałów i przewidywać potencjalne opóźnienia związane np. z warunkami pogodowymi. Ułatwia to planowanie montażu izolacji, membran dachowych, czy prac blacharskich w odpowiednich warunkach atmosferycznych.
Z kolei technologia BIM 5D, czyli połączenie modelu z kosztorysem, umożliwia automatyczne generowanie zestawień materiałowych i przedmiarów. Zapewnia to szybką analizę wpływu zmian projektowych na budżet inwestycji. W kontekście dachu może to dotyczyć np. zmiany materiałów dachowych, dodania pewnych rozwiązań czy zmiany technologii. Na etapie wykonawstwa, precyzyjne dane o ilości materiału pozwalają lepiej kontrolować zużycie i ograniczać straty.

Technologia BIM – przyszłość projektowania dachów
Wdrożenie BIM w projektowaniu dachów płaskich w budynkach użyteczności publicznej nie jest jeszcze powszechne. Główne przeszkody to wysokie koszty licencji, ograniczona dostępność specjalistów czy brak spójnych standardów dotyczących zawartości i struktury danych w modelu BIM. Również inwestorzy publiczni często nie posiadają kompetencji do właściwego zamawiania i egzekwowania modelu BIM w dokumentacji przetargowej. Brakuje standaryzacji zakresu modelowania dachów. Niektórzy projektanci tworzą szczegółowe modele z odwzorowaniem każdej warstwy, inni ograniczają się jedynie do bryły. Problemem może być też integracja modeli z różnych programów i rozbieżność w interpretacji poziomu szczegółowości.
Przeczytaj również: Ograniczenie przegrzewania się dachów – izolacja, wentylacja i powłoki refleksyjne
Mimo to, trend cyfryzacji budownictwa postępuje. BIM może być łączony z technologiami IoT, które umożliwiają np. monitoring wilgotności warstw dachowych czy kontrolę odpływów. Rośnie także zainteresowanie tzw. cyfrowym bliźniakiem (digital twin), który często wykorzystuje model BIM jako bazę geometryczną i informacyjną, ale wzbogaca go o dane pozyskiwane w czasie rzeczywistym z eksploatacji budynku. W perspektywie najbliższych kilku, kilkunastu lat można się spodziewać, że model BIM dachu stanie się nie tylko narzędziem projektowym. Prawdopodobnie będzie też podstawą do zarządzania jego utrzymaniem – np. w zakresie konserwacji czy planowania remontów.
Zobacz: Ekologiczne budynki biurowe i mixed-use z certyfikatem BREEAM
Źródło: Technologie BIM w projektowaniu dachów budynków użyteczności publicznej