Zielone dachy w obiektach wielkopowierzchniowych – najważniejsze korzyści
Znaczenie wykonywania zielonych dachów na terenach zurbanizowanych jest ogromne. Nic więc dziwnego, że kraje europejskie, w tym Polska, kładą obecnie nacisk na stosowanie dachów zielonych na obiektach wielkopowierzchniowych. Jakie argumenty przemawiają za projektowaniem takich rozwiązań? O kluczowych korzyściach wynikających z budowy zielonych dachów piszemy w artykule poniżej.
Spis treści
- Najważniejsze zalety zielonych dachów na budynkach wielkopowierzchniowych
- Retencjonowanie wód opadowych
- Zielone dachy a miejska wyspa ciepła
- Poprawa jakości powietrza
- Zielone dachy solarne
- Zwiększenie bioróżnorodności w mieście
Najważniejsze zalety zielonych dachów na budynkach wielkopowierzchniowych
Zielone dachy, jako ekologiczne rozwiązania stosowane na obiektach wielkopowierzchniowych, przynoszą wiele korzyści dla terenów zurbanizowanych. Przede wszystkim – przyczyniają się do ograniczania negatywnego wpływu działalności człowieka na środowisko. Mowa tu np. o generowaniu spalin i innych zanieczyszczeń do atmosfery, czy też kumulowaniu się ciepła (tzw. miejskie wyspy ciepła). Rośliny na dachach nie tylko pochłaniają toksyny, ale też chłodzą, nawilżają i dotleniają powietrze, pomagają w utrzymywaniu optymalnej temperatury w przestrzeniach miejskich. Ale to nie wszystko. Zielone dachy stanowią również enklawę dla owadów i drobnych zwierząt, przez co pośrednio zwiększają bioróżnorodność.
W kontekście łagodzenia zmian klimatu i i ograniczania tempa globalnego ocieplenia należy wskazać zdolność zielonych dachów do retencjonowania wód opadowych, zmniejszania emisji CO2, ograniczania ryzyka powodzi itd. Także właściciele i inwestorzy mogą zyskać na tego typu systemach dachowych z warstwą żywych roślin. Chodzi tu w szczególności o następujące aspekty:
- poprawa izolacyjności termicznej budynku,
- większa trwałość powłok izolacyjnych dachu,
- uzyskanie oszczędności na ogrzewaniu (zwłaszcza w przypadku zastosowania paneli fotowoltaicznych).
Takie proekologiczne projekty są też bez wątpienia elementem poprawiającym wizerunek firmy na rynku. Tworzenie dodatkowej przestrzeni rekreacyjnej wpływa również na pozytywny odbiór obiektu i podnosi wartość inwestycji.
- Zielone dachy i ściany a zagospodarowanie wód opadowych w mieście
- Dachy zielone. Konstrukcja dachów zielonych, warstwy, obciążenie
- Jak posadzić na dachu zielonym drzewo?
- Ogród bagienny na dachu. Korzyści, konstrukcja, rośliny
Retencjonowanie wód opadowych
Zielone dachy to istotna część zrównoważonych systemów odwadniających na terenach zurbanizowanych. Dachy pokryte roślinnością posiadają zdolność do retencjonowania wody, jak i opóźniania odpływu deszczówki do poziomu gruntu. Możliwość zatrzymywania wody opadowej w miejscu wystąpienia opadu to sposób na odciążenie systemu kanalizacyjnego. Oprócz tego, jest to również metoda przeciwdziałania powodziom miejskim, które nierzadko mają miejsce na terenach o dużym stopniu zabetonowania po bardzo intensywnych deszczach.
A jak dokładnie zachodzi proces retencji wód opadowych na zielonych dachach? Jak tłumaczą specjaliści, część wody opadowej docierającej do zielonej połaci dachu zostaje zatrzymana w substracie i warstwie drenażowej, następnie wykorzystywana jest do podtrzymywania procesów życiowych roślin. Część wody zużywana jest na ewaporację i transpirację, czyli przedostaje się do atmosfery. Pozostała woda, która nie może już zostać wchłonięta przez warstwy konstrukcyjne zielonego dachu – spływa do odbiornika. Zdolność do retencji dachu wzrasta wraz z grubością miąższości warstwy substratu czy intensywnością zazielenienia. Szczególnie wysoką retencją charakteryzują się tzw. błękitno-zielone dachy, czyli takie ze zbiornikami wód powierzchniowych powoli odprowadzającymi wodę po ulewnych deszczach.
Zielone dachy a miejska wyspa ciepła
Pojęcie miejskiej wyspy ciepła oznacza wzrost temperatury w obszarach zurbanizowanych w stosunku do terenów otaczających. Z uwagi na zwartą budowę, procesy technologiczne czy powszechne występowanie wielkopowierzchniowych dachów z tradycyjnym pokryciem, takimi najcieplejszymi rejonami są zwykle centra miast. Wielokrotnie wykazano, że zielone dachy przyczyniają się do zmniejszania zjawiska miejskiej wyspy ciepła i ochładzają miasta. Temperatura powierzchni dachu pokrytego roślinnością może być nawet o ok. 40°C niższa od standardowego dachu. Dzieje się tak na skutek:
- większego współczynnika odbicia promieniowania od dachu zielonego,
- ewapotranspiracji (parowania z powierzchni gleby) i transpiracji (parowania z roślin),
- zablokowania dopływu promieniowania do powierzchni dachu przez zasłonięcie szatą roślinną.
Niwelowanie negatywnych skutków miejskiej wyspy ciepła, w tym poprawę komfortu życia mieszkańców, można uzyskać poprzez wykorzystanie zielonych dachów na szeroką skalę.
Poprawa jakości powietrza
Oczyszczanie powietrza miejskiego z zanieczyszczeń to jedna z najbardziej oczywistych zalet zielonych dachów. Tak samo jak roślinność występująca na poziomie gruntu, tak samo dachy zielone odpowiadają za redukcję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w powietrzu. Proces odfiltrowywania pyłu zachodzi dzięki tzw. suchej depozycji, czyli osiadaniu zanieczyszczeń na podłożu. Jednocześnie za sprawą fotosyntezy rośliny pochłaniają CO2 oraz produkują tlen. Co więcej, niższa temperatura powietrza wpływa na zmniejszenie tempa tworzenia się ozonu przypowierzchniowego.
Zielone dachy poprawiają też jakość powietrza w sposób pośredni. Oszczędność energii w takich budynkach jest efektem lepszej izolacji termicznej dachu. W zimie można zaobserwować ograniczenie strat ciepła przez strop, a latem mniejsze zapotrzebowanie na chłodzenie pomieszczeń. Jak pokazują badania, warstwa substratu o grubości 20 cm i 20-40 cm warstwa roślinności zapewniają niemal takie same właściwości izolacyjne co wełna mineralna. W okresie letnim pomieszczenia pod dachem zielonym charakteryzują się niższą temperaturą powietrza o ok. 2-5°C w porównaniu do wnętrz z konwencjonalnym dachem. Zmniejszenie zapotrzebowania na ogrzewanie i chłodzenie w budynkach w ciągu roku oznacza też ograniczenie emisji pyłów i gazów cieplarnianych uwalnianych do atmosfery w procesie wytwarzania energii, ale też podczas jej wykorzystania na wyżej wymienione cele.
Zielone dachy solarne
Okazuje się, że dachy zielone można wykorzystać także do współpracy z instalacjami fotowoltaicznymi. Intensywne nagrzewanie paneli może doprowadzić nawet do obniżenia uzysku mocy o ok. 20%. Dzieje się tak, ponieważ wydajność krystalicznych krzemowych ogniw słonecznych spada wraz ze wzrostem temperatury. Tymczasem montaż paneli na dachu pokrytym roślinnością podnosi ich efektywność. Jest to możliwe za sprawą mniejszego nagrzewania dachów zielonych, a tym samym modułów fotowoltaicznych (w porównaniu do zwykłych dachów pokrytych np. papą), co zwiększa sprawność instalacji PV. Ważne, aby na etapie projektowania solarnego dachu zielonego zadbać o to, aby istniejąca i planowana roślinność nie zaciemniała paneli fotowoltaicznych.
Produkcja energii na zielonych dachach solarnych to coraz częstszy trend w Europie, ale też w Polsce. Takie rozwiązania stosuje się głównie przypadku obiektów wielkopowierzchniowych, w tym również hal magazynowych z regałami wysokiego składowania.
Zwiększenie bioróżnorodności w mieście
Ze względu na odizolowanie od siebie poszczególnych obszarów przyrodniczych oraz ich niedobór, miasta zwykle nie są sprzyjającymi miejscami dla zwierząt. Projektowanie zielonych dachów to sposób na zwiększenie różnorodności biologicznej. Takie porośnięte roślinnością powierzchnie dachowe czy tarasowe stanowią korytarze ekologiczne dla organizmów żywych. Co więcej, wykazano, że tego typu podłoża dachowe mają pozytywny wpływ na pojawianie się w obszarach miejskich populacji motyli, pszczół i owadów z rodziny bzygowatych. Te dwa ostatnie są szczególnie ważne, gdyż są one zapylaczami dla roślin kwitnących.
Zielone dachy mają wiele korzyści ekologicznych i ekonomicznych. Z uwagi na zalety praktyczne warto decydować się na nie po to, aby zaoszczędzić pieniądze i wpłynąć na poprawę wizerunku danego obiektu czy zyskać przewagę nad konkurencją. Od niedawna dodatkową zachętą dla inwestorów w Polsce jest też możliwość uzyskania zwolnienia z podatku od nieruchomości.
