Wypełnienie dylatacji parkingowej. Jaki rodzaj masy dylatacyjnej wybrać?
Do wypełnienia szczelin dylatacyjnych w posadzkach żywicznych wykorzystuje się elastyczne masy dylatacyjne. W przypadku powierzchni obciążonych ruchem kołowym, np. na parkingach podziemnych, stosuje się generalnie dwa typy mas: poliuretanowe (jedno- lub dwuskładnikowe) oraz na bazie wielosiarczków (zwane także tiokolami). Na jakie parametry mas dylatacyjnych trzeba zwrócić uwagę?
Spis treści
- Zdolność do przenoszenia odkształceń a szerokość dylatacji
- Gradienty temperatury
- Właściwości mas do wypełniania dylatacji
Zdolność do przenoszenia odkształceń a szerokość dylatacji
Szerokość dylatacji jest pochodną oddziałujących obciążeń i związaną z nimi zmianą szerokości szczeliny oraz właściwości masy dylatacyjnej. Każda z mas elastycznych cechuje się tzw. zdolnością do przenoszenia odkształceń. To podstawowy parametr, pozwalający na dobranie szerokości szczeliny dylatacyjnej.
Jest liczbowym określeniem zdolności masy do przenoszenia zmian szerokości szczeliny przy zachowaniu skutecznego odkształcenia, bez uszkodzenia samej masy lub utraty przyczepności. Wyrażony w procentowej zmianie szerokości szczeliny w odniesieniu do jej szerokości w momencie nakładania masy, czyli odnosi się on do względnej zmiany szerokości szczeliny.
Masy do wypełnień dylatacji należy tak dobierać, aby zmiana szerokości szczeliny dylatacyjnej nie była większa niż zdolność masy do przenoszenia odkształceń.
- Temperatura wykonywania robót (układania masy) wynosi 20°C.
- Odległość pomiędzy wypełnianą szczeliną a sąsiednimi 7,12 oraz 7,58 m.
- Dobowy gradient temperatury w lecie to 50°C (od 20 do 70°C), roczny zaś 90°C (minimalna temperatura w zimie –20°C).
- Zmiana długości wspomnianych odcinków z żelbetu, dla współczynnika rozszerzalności liniowej 0,013 mm/(m·K), w lecie dla różnicy temperatur 50°C wynosi odpowiednio: 4,63 oraz 4,92 mm, a dla temperatur ujemnych (gradient temperatury od –20 do 20°C): 3,7 oraz 3,94 mm.
- Miarodajny do analizy będzie gradient letni – szerokość szczeliny zmieni się o (4,63 + 4,92 mm)/2 = 4,8 mm.
- Zdolność przenoszenia odkształceń dla mas poliuretanowych osiąga zwykle od 12,5 do 25%, dla mas tiokolowych do 25–30%.
- Przyjmując zdolność przenoszenia odkształceń masy elastycznej wynoszącą 25%, pierwotna szerokość szczeliny powinna wynosić (4,8/25) x 100 ≈ 19 mm. Dla masy o zdolności przenoszenia odkształceń na poziomie 15% będzie to już 32 mm (!).
- Dla posadzki wewnątrz, przy podanych powyżej przykładowych odległościach pomiędzy szczelinami dylatacyjnymi i przy gradiencie temperatur 20°C oraz masie o zdolności przenoszenia odkształceń wynoszącej 20%, szczelina powinna mieć szerokość 9,5 mm.
Gradienty temperatury
Według wytycznych „IVD-Merkblatt Nr. 1 Abdichtung von Bodenfugen mit elastischen Dichtstoffen” (2014) przy doborze zdolności przenoszenia odkształceń elastycznej masy dylatacyjnej za miarodajne należy przyjmować następujące gradienty temperatury:
• Δt = 20°C – dla posadzek w obiektach/halach o normalnej temperaturze,
• Δt = 80°C – dla posadzek na parkingach odkrytych.
W obszarach narażonych na częste zmiany temperatury, ale w mniejszym zakresie, można przyjmować wartości pośrednie, za technicznie uzasadnione wydaje się przyjęcie Δt = 40°C.
Zalecenia wytycznych ww. publikacji związane z rozstawem dylatacji i szerokością szczeliny w odniesieniu do zdolności przenoszenia odkształceń przez masę dylatacyjną podano w tabeli.
Dla powierzchni parkingów szerokość szczelin dylatacyjnych powinna być ograniczona do 15 mm. Większa szerokość szczeliny zwiększa podatność na uszkodzenia krawędzi.
Właściwości mas do wypełniania dylatacji
Ze względu na liczbę komponentów masy do wypełniania dylatacji można podzielić na jedno- i dwuskładnikowe. Związane jest to z jedną, ale w pewnych sytuacjach bardzo istotną cechą. Mianowicie: masy dwuskładnikowe wiążą na skutek reakcji żywicy z utwardzaczem, co uniezależnia zdolność wiązania masy od wymiarów szczeliny. Masy jednoskładnikowe wiążą na skutek reakcji z wilgocią z otoczenia, przy dużych przekrojach szczelin może się zdarzyć, że w środku przekroju reakcja sieciowania nie zajdzie.
Ze względu na zastosowaną żywicę masy będą się także różnić właściwościami.
Przeczytaj również:
- Dylatacje parkingowe. Jak poprawnie wykonać szczeliny dylatacyjne w posadzkach żywicznych?
- Dylatacje w żywicznych posadzkach parkingowych. Rodzaje i wymagania
- Podłoga przemysłowa. Co trzeba uwzględnić w projekcie podłogi przemysłowej?
Najczęściej stosowane są masy poliuretanowe o bardzo dobrej przyczepności do podłoża, nawet bez stosowania gruntowników. Charakteryzują się elastycznością (wydłużenie względne przy zerwaniu może przekraczać nawet 100%) i wytrzymałością na rozciąganie/rozerwanie. Są odporne na agresywne media występujące wyłącznie w małych stężeniach, ale nieodporne na rozpuszczalniki organiczne i substancje utleniające. Ze względu na małą twardość oraz wrażliwość na uszkodzenia mechaniczne nie powinny być bezkrytycznie stosowane przy dużych obciążeniach mechanicznych.
Coraz chętniej stosowane są masy na bazie polisiarczków (tiokoli). Ich wadą jest wysoka cena, jednak cechują się one dobrą odpornością chemiczną, zwłaszcza na materiały pędne oraz wyższą od poliuretanów zdolnością przenoszenia odkształceń. Mogą występować w wersji do wypełniania szczelin poziomych oraz pionowych.
Różnice między właściwościami i parametrami materiałów z tej samej grupy (np. poliuretanowymi itp.) mogą być bardzo duże, dlatego trzeba zawsze sprawdzać karty techniczne konkretnych produktów.
