Urządzenia przeciwpożarowe w obiektach komercyjnych. Współpraca z SSP
Podstawową rolą urządzeń przeciwpożarowych, które zazwyczaj są zintegrowane z SSP, jest zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się pożaru. Wykrycie potencjalnego pożaru przez element detekcyjny powoduje automatyczne załączenie urządzeń znajdujących się w danej strefie pożarowej.
Spis treści
Klapy dymowe
Wyróżnia się dwa rodzaje klap dymowych: pożarowe oraz oddymiające. Zadaniem klap pożarowych jest odcięcie strefy pożarowej od pozostałej części budynku, tak aby zapobiec rozprzestrzenianiu się ognia oraz dymu do pozostałych pomieszczeń. W stanie dozoru klapa pożarowa jest otwarta, natomiast w stanie pożarowym zamknięta.
Klapy dymowe dzielą na trzy typy w zależności od mechanizmu wyzwalania:
- samoczynne: reagujące na konkretną temperaturę dzięki zastosowaniu wyzwalacza termicznego (ampułkowego lub topikowego);
- automatyczne: działają w sposób zautomatyzowany dzięki współpracy z odpowiednim elektromagnesem (przerywającym, powodującym odcięcie zasilania, lub magnesem wejścia dającym impuls elektryczny);
- z siłownikiem elektrycznym: oprócz zautomatyzowanego wysterowania w czasie pożaru zgodnego ze scenariuszem pożarowym pozwalają na sterowanie w sposób dowolny klapami dymowymi; nie są zależne od konkretnych warunków (np. odcięcie napięcia, wysoka temperatura).
Drugim typem klap są klapy oddymiające, których rolą jest odprowadzenie dymu oraz ognia ze strefy zagrożenia. Aby oddymianie było skuteczne, mogą one współpracować z wentylatorami. Często są stosowane na klatkach schodowych. W stanie dozoru klapy oddymiające są zamknięte, a w stanie pożaru otwarte.
W zależności od struktury danego obiektu klapy dymowe muszą mieć odpowiednią klasę odporności ogniowej. Każda z nich opisywana jest pod względem szczelności i izolacyjności ogniowej, dymoszczelności, możliwości instalacji w przegrodzie pionowej, w stropach, od wewnątrz, na zewnątrz oraz czasu utrzymania parametrów ognioodporności .
Przepisy dotyczące klap dymowych przedstawione są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75 ze zm.). Jeden z punktów mówi o konieczności automatycznego uruchamiania klap dymowych dzięki elementom detekcyjnym SSP, gdy system ten jest wymagany w danym obiekcie.
Na rysunku poniżej został zilustrowany system wentylacji pożarowej wykorzystujący m.in. klapy pożarowe oraz oddymiające.
Pojawienie się pożaru w garażu powoduje rozpoczęcie scenariusza polegającego kolejno na załączeniu się wentylatora napowietrzającego i klapy oddymiającej. Takie działanie spowoduje ruch dymu w kierunku kanału wentylacyjnego oraz grawitacyjne wyprowadzenie go poza budynek. W celu przyspieszenia i zwiększenia skuteczności oddymiania wykorzystano wentylator oddymiający, a także drugą klapę oddymiającą.
Alternatywą dla wyżej przedstawionego mechanizmu wentylatorów napowietrzających mogą być drzwi napowietrzające lub okna oddymiające, wywołujące dodatkowy ruch powietrza w budynku, który sprzyja skutecznemu oddymianiu.
Wentylatory
Jak przedstawiono w powyższym scenariuszu, w zwiększeniu efektywności działania klap dymowych mogą pomóc wentylatory (napowietrzające lub oddymiające), wspomagające proces odymiania.
Zadaniem wentylatorów napowietrzających jest wywołanie ruchu powietrza wewnątrz budynku, który skutkuje doprowadzeniem dymu do kanałów wentylacyjnych.
Z kolei wentylatory oddymiające powodują skuteczniejsze odprowadzenie dymu z obiektu. W zależności od potrzeb stosuje się wentylatory dwubiegowe, wielobiegowe lub z płynną regulacją prędkości obrotowej, spełniające wymogi co do odporności pracy w danej temperaturze.
Przeczytaj również:
- Systemy pożarowe w obiektach komercyjnych. Budowa i zasady działania SSP
- Elementy detekcyjne systemów pożarowych. Rodzaje i funkcje czujek
- Przepisy ochrony przeciwpożarowej w garażach wielostanowiskowych
Drzwi przeciwpożarowe
W obiektach szczególnie zagrożonych powstaniem pożaru wykorzystywane są drzwi przeciwpożarowe, pełniące rolę ochrony przed rozprzestrzenianiem się pożaru (pozostają zamknięte przez zastosowanie np. samozamykaczy).
W przypadku konieczności zapewnienia bezpieczeństwa osobom znajdującym się w budynku drzwi przeciwpożarowe, dzięki zamontowanym napędom elektromechanicznym, mają funkcję automatycznego otwierania się. Zadaniem tego typu stolarki jest ułatwienie ewakuacji osób znajdujących się w obiekcie, a także doprowadzenie powietrza do danego pomieszczenia w celu skuteczniejszego odprowadzenia dymu przy współpracy z wentylatorami i klapami przeciwpożarowymi.
Instalacje tryskaczowe i zraszające
Uzupełnieniem powyższych układów są tryskacze oraz zraszacze umożliwiające wstępne ugaszenie pożaru przed pojawieniem się na obiekcie straży pożarnej. Systemy tryskaczowe mogą być zintegrowane z SSP. Gdy zostanie wykryte zagrożenie, zawór należący do konkretnej strefy zostaje otwarty.
Zraszacze mogą również pracować niezależnie od innych systemów. Wtedy składają się ze szklanej ampułki reagującej głównie na ciepło. Pożar oraz towarzyszący mu przyrost temperatury powodują pęknięcie ampułki i uwolnienie się strumienia wody nad ich źródłem.
