Czyste powietrze w budynku. Jak zadbać o jakość powietrza wewnętrznego?
Czyste powietrze jest bardzo istotne dla zdrowia człowieka. Przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach naraża nas na wdychanie szkodliwych substancji, co może stać się przyczyną m.in. chorób układu oddechowego czy sercowo-naczyniowego. Dowiedz się, jakie działania według autorek raportu „Jakość powietrza wewnętrznego w budynkach. Standardy, ryzyka i wyzwania dla rynku nieruchomości w Polsce” należy podjąć, by zapewnić odpowiednie parametry powietrza w obiektach.
Spis treści
- Jaki wpływ na zdrowie człowieka ma zanieczyszczone powietrze?
- Co wpływa na jakość powietrza we wnętrzach?
- Certyfikacja budynku
- Co należy zrobić, by polepszyć jakość powietrza w budynku?
Jaki wpływ na zdrowie człowieka ma zanieczyszczone powietrze?
Przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach naraża nas na wdychanie szkodliwych substancji, co może negatywnie wpływać na zdrowie i być przyczyną chorób układu oddechowego czy sercowo-naczyniowego, a nawet powodować problemy z płodnością.
W Polsce wciąż brakuje przepisów określających dopuszczalne poziomy emisji szkodliwych substancji z materiałów budowlanych i elementów wyposażenia – podkreśla
Małgorzata Szałek, ekspertka ds. zrównoważonego budownictwa w JWA, współautorka raportu.
To oznacza, że nawet w przypadku stwierdzenia niebezpiecznych stężeń chemikaliów, brak odpowiednich regulacji uniemożliwia skuteczne działania. Niemniej jednak, sytuacja na rynku powoli się zmienia, głównie za sprawą rosnącej popularności systemów certyfikacji wielokryterialnej oraz presji inwestorów, dla których spełnienie kryteriów unijnej Taksonomii staje się coraz ważniejsze – dodaje.
Co wpływa na jakość powietrza we wnętrzach?
Jakość powietrza w pomieszczeniach zależy m.in. od jakości powietrza na zewnątrz. Do budynków przenikają zanieczyszczenia, takie jak:
- pył zawieszony (PM2.5 i PM10),
- ozon,
- dwutlenek siarki,
- tlenki azotu,
- benzen,
- tlenek i dwutlenek węgla.
Na poziomie Unii Europejskiej oraz lokalnym (np. strefy czystego transportu) podejmowane są działania mające na celu poprawę jakości powietrza zewnętrznego. Wpływają one również na to, czym oddychamy, przebywając w pomieszczeniach. Należy jednak podkreślić, że w polskich miastach nadal stanowi to wyzwanie. Czego potwierdzeniem może być np. komunikat Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) z 21 marca 2025 r., według którego w Warszawie i wielu innych polskich miastach tego dnia istniało ryzyko przekroczenia poziomu alarmowego dla pyłu zawieszonego PM10, co oznacza przekroczenie średniodobowego stężenia powyżej 150 µg/m3.
- Zobacz: Filtracja powietrza w nowoczesnych systemach – jak działają filtry HEPA, węglowe i elektrostatyczne?
Na jakość powietrza w pomieszczeniu wpływają również inne czynni. Występuje ona zarówno na etapie budowy, jak i jego eksploatacji. Są to m.in.:
- Materiały budowlane: emisja szkodliwych substancji, takich jak lotne związki organiczne (LZO), z farb, klejów, lakierów i innych materiałów wykończeniowych,
- Wentylacja: nieprawidłowo zaprojektowana lub wykonana prowadzi do nagromadzenia się wilgoci, pleśni i zwiększonego stężenia dwutlenku węgla,
- Praktyki budowlane: generowanie zanieczyszczeń pyłowych i chemicznych podczas prac budowlanych.
Wybór odpowiednich materiałów, dbałość o szczelność budynku, prawidłowa wentylacja i ograniczenie zanieczyszczeń na budowie to fundamenty zdrowego środowiska wewnętrznego. Niestety, wciąż borykamy się z niedostatkiem kompleksowych danych dotyczących wpływu wielu materiałów budowlanych na jakość powietrza, a na rynku wciąż dominują produkty, które mogą emitować szkodliwe substancje. Dlatego tak istotna jest świadomość i odpowiedzialność wszystkich uczestników procesu budowlanego – zaznacza
dr inż. Arch. Marta Promińska, Dyrektorka ds. Zrównoważonego Rozwoju Strabag Sp. Z o.o., współautorka raportu.
Certyfikacja budynku
Systemy certyfikacji budynków, takie jak BREEAM, LEED i WELL, wpływają pozytywnie na zapewnienie wysokiej jakości powietrza we wnętrzach. Określają one strategie i wymagania dotyczące, m.in. ograniczania emisji z materiałów budowlanych, kontroli i monitorowania zanieczyszczeń czy filtracji powietrza, jak również ochrony przed zanieczyszczeniami z zewnątrz.
Certyfikaty stanowią cenne narzędzie, ale kluczowe jest świadome podejście i weryfikacja, które konkretnie rozwiązania są wdrażane w danym budynku. W naszym raporcie przyjrzałyśmy się rozwiązaniom wymaganym przez różne systemy certyfikacji, aby pomóc w zrozumieniu, jakie realne korzyści dla jakości powietrza wewnętrznego niesie za sobą dany certyfikat. Natomiast nawet jeśli ambicją inwestora nie jest zdobycie certyfikatu, nie musi stać to na przeszkodzie wdrażania najlepszych praktyk rynkowych zawartych w tego typu systemach certyfikacyjnych, do czego zachęcamy – dodaje
Julia Faltus-James, ESG Services Manager w Cushman & Wakefield, współautorka raportu.
Co należy zrobić, by polepszyć jakość powietrza w budynku?
Aby zapewnić wysoką jakość powietrza wewnętrznego, należy stosować konkretne rozwiązania, takie jak:
- Wybór materiałów budowlanych o niskiej emisji LZO (lotnych związków organicznych), dzięki czemu ograniczmy wprowadzanie szkodliwych substancji do wnętrz,
- Projektowanie i wykonanie efektywnych systemów wentylacji, zapewniających odpowiednią wymianę powietrza i usuwanie zanieczyszczeń,
- Kontrola i redukcja zanieczyszczeń na placu budowy, np. poprzez zarządzanie zapyleniem i odpowiednie składowanie materiałów.
- Regularne czyszczenie i konserwację systemów HVAC (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja), by nie dopuści do rozwój pleśni i bakterii.
- Zobacz: Przeglądy i konserwacja instalacji HVAC – jak ograniczyć awarie i wydłużyć żywotność systemów?
Aby tworzyć zdrowe i komfortowe przestrzenie, należy priorytetowo traktować jakość powietrza wewnętrznego. Wymaga to systemowego podejścia, obejmującego, m.in. świadomy wybór materiałów budowlanych, zapewnienie efektywnej wentylacji, kontrolę zanieczyszczeń oraz monitorowanie parametrów powietrza w użytkowanych obiektach. Upowszechnianie wiedzy na ten temat jest niezbędne dla podnoszenia standardów w budownictwie – podsumowuje
Katarzyna Krześniak, ESG Project Manager w Peakside Capital Advisors, współautorka raportu.
Źródło: Cushman & Wakefield, raport: „Jakość powietrza wewnętrznego w budynkach. Standardy, ryzyka i wyzwania dla rynku nieruchomości w Polsce”.
