Jakie są wymagania techniczne dla podłogi sportowej? Najczęściej popełniane błędy projektowe i wykonawcze
Podłogi sportowe muszą spełniać wiele wymagań technicznych zawartych w normach. Większość parametrów dobiera się w zależności od zakładanych warunków eksploatacji, a także oczekiwań inwestora oraz osób korzystających z danego obiektu sportowego. Konstrukcja i materiały muszą gwarantować trwałość podłogi i bezpieczne użytkowanie, dlatego trzeba wystrzegać się błędów projektowych i wykonawczych.
Spis treści
- Wymagania techniczne dla podłóg sportowych – oczekiwania użytkowników i inwestorów
- Wymagania techniczne dla podłóg sportowych według obowiązujących norm
- Jakie błędy projektowe i wykonawcze zdarzają się podczas realizacji podłóg sportowych?
Podłoga, wraz z jej zewnętrzną warstwą, czyli posadzką, stanowi jeden z najważniejszych elementów budynków. Powszechną praktyką w wykonawstwie robót budowlanych jest zamienne stosowanie tych dwóch pojęć (podłogi i posadzki), co nierzadko skutkuje trudnościami na etapie realizacji projektu.
Zgodnie z ogólną definicją podłoga to warstwowe wykończenie poziomej przegrody budynku (np. stropu), mające określone cechy eksploatacyjne oraz nadające danej przestrzeni wymagane przez użytkowników i inwestorów walory estetyczne. Umożliwia bezpieczne i swobodne przemieszczanie się ludzi, zwierząt i środków transportu, a także składowanie materiałów i wyposażenia technologicznego.
Posadzki z kolei, jako użytkowe części podłóg, stanowią ich zewnętrzne wykończenie. Mogą być układane na elemencie konstrukcyjnym lub być z nim trwale połączone za pomocą warstwy sczepnej bądź mocowania mechanicznego.
W nomenklaturze budowlanej posadzkami przemysłowymi określa się intensywnie użytkowane nawierzchnie, które nie są wykorzystywane do celów mieszkalnych lub jako nawierzchnie dróg i ulic. Posadzki sportowe, wykorzystywane w różnego typu obiektach służących uprawianiu sportu, stanowią szczególny rodzaj posadzek przemysłowych. Zasadniczą ich funkcją, podobnie jak w przypadku innych posadzek, jest przenoszenie obciążeń mechanicznych przez określony czas w warunkach oddziaływania pewnych przewidywanych czynników.
Wymagania techniczne dla podłóg sportowych – oczekiwania użytkowników i inwestorów
Intensywnie eksploatowane podłogi przemysłowe, w tym także sportowe, są wyjątkowo narażone na powstawanie usterek i różnego rodzaju uszkodzeń. Aby uniknąć późniejszych kosztownych napraw i innych problemów związanych z użytkowaniem tego elementu wykończenia budynku, zaleca się zwrócić szczególną uwagę na wstępne ustalenia oraz etap projektowania.
Wskazane jest też zidentyfikowanie najważniejszych wymagań, jakie według użytkowników i inwestorów powinny spełniać te podłogi.
Do pożądanych cech podłóg przemysłowych zalicza się:
• odpowiednią nośność – zdolność do przenoszenia obciążeń;
• odkształcalność – możliwość kompensacji odkształceń termicznych i związanych ze skurczem oraz pełzaniem betonu;
• odporność na ścieranie;
• odporność na pylenie;
• wyprofilowanie spadków, wyrównanie powierzchni;
• izolacyjność przeciwwodną, termiczną, elektrostatyczną;
• odporność na starzenie;
• szorstkość – odporność na poślizg;
• odporność chemiczną;
• nasiąkliwość;
• łatwość czyszczenia i konserwacji;
• trwałość barwy i estetyki.
Wymagania techniczne dla podłóg sportowych według obowiązujących norm
Podłogi sportowe, niezależnie od konstrukcji i rozwiązań materiałowych, powinny odpowiadać wymaganiom określonym w normie PN-EN 14904. Poniżej wyszczególniono konieczne do spełnienia minimalne parametry wraz z odniesieniem do norm zawierających opis testowania.
• Amortyzacja uderzeń (PN-EN 14808): średnia wartość powinna oscylować w granicach 25–75%, przy czym żaden indywidualny wynik nie może odbiegać od wartości średniej o więcej niż pięć jednostek.
• Odkształcenia pionowe (PN-EN 14809): nie powinny przekraczać wielkości 5 mm.
• Współczynnik tarcia (PN-EN 13036-4): zgodnie z metodą PTV, wykonywaną przy użyciu tzw. wahadła angielskiego, musi zawierać się w przedziale 80−110. Podobnie jak w przypadku amortyzacji – żaden indywidualny wynik nie może odbiegać od wartości średniej o więcej niż cztery jednostki.
• Odbicie piłki (PN-EN 12235): minimalna wartość to 90% przy dopuszczalnym odchyleniu od średniej o trzy jednostki.
• Wytrzymałość na obciążenie toczne (PN-EN 1569): opór co najmniej 1500 N, przy granicy wgniecenia najwyżej 0,5 mm.
• Odporność na ścieranie (PN-EN ISO 5470-1): do 1000 mg.
• Klasyfikacja w zakresie reakcji na ogień (PN-EN 13501-1): klasa Bfl-s1, Bfl-s2, Cfl-s1, Bfl-s2 l, A1fl, A2fl-s1, A2fl-s2.
• Emisja formaldehydu (PN-EN 717-1): klasa E1 (emisja nieprzekraczająca 0,124 mg/m3).
• Zawartość pentachlorofenolu (PN-EN 14904): emisja maksymalnie 5 ppm.
• Połysk (PN-EN ISO 2813): powierzchnie matowe − poniżej 30%, powierzchnie lakierowane – poniżej 45%.
• Odporność na wgniecenia (PN-EN 1516): poniżej 0,5 mm.
• Odporność na uderzenia (PN-EN 1517): powierzchnie drewniane – poniżej 0,5 mm; inne powierzchnie – brak pęknięć, rozwarstwień, trwałych wgnieceń.
Pomimo dość precyzyjnych wytycznych zawartych w normie europejskiej według wielu producentów nie wyczerpują one wszystkich wymagań w zakresie wytrzymałości i trwałości podłogi sportowej. Niektóre firmy decydują się zatem na przeprowadzanie dwóch dodatkowych testów. Pierwszym z nich jest test zmęczeniowy. Podczas tego badania podłogę wystawia się na działanie obciążenia dynamicznego o sile 3 kN (ok. 300 kg) co najmniej przez 100 000 razy. Przyjmuje się, że jest to odpowiednik ok. 25 lat normalnego użytkowania podłogi.
Drugim testem stanowi obciążenie punktowe. Warto przy tym dodać, że wymaganie dotyczące wytrzymałości na obciążenie punktowe może ulec zwiększeniu, gdy podłoga sportowa jest wykorzystywana podczas wystaw, koncertów i dużych widowisk sportowych, a także wówczas, gdy przetacza się po niej ruchome trybuny sportowe.
Jakie błędy projektowe i wykonawcze zdarzają się podczas realizacji podłóg sportowych?
Do najczęstszych błędów projektowych i wykonawczych w realizacji podłóg sportowych zalicza się:
• brak uwzględnienia rzeczywistych warunków gruntowych na miejscu budowy, co skutkuje np. nierównomiernym osiadaniem sąsiednich płyt podłogi;
• przyjęcie niewłaściwych wartości obciążenia;
• pominięcie oddziaływania obciążeń pozastatycznych, takich jak skurcz i pełzanie betonu, zmian temperatury i wilgotności;
• błędy w kosztorysach;
• niedostosowanie się do aktualnych norm lub wdrożenie tych przestarzałych, wycofanych z użytku;
• nieuwzględnienie czynników środowiskowych i agresywności środków chemicznych;
• brak dopasowania układu warstw podłogi do warunków środowiskowych i przewidywanego sposobu jej użytkowania;
• nieprawidłowa lub niewystarczająca specyfikacja techniczna w zakresie materiałów stosowanych do wykonania podłogi;
• brak uwzględnienia wymagań technologicznych dotyczących realizacji podłogi;
• nieprawidłowe wykonanie lub brak szczegółów rozmieszczenia szczelin dylatacyjnych w projekcie;
• niedostateczne sprecyzowanie wymagań estetycznych;
• brak lub zbyt ogólne określenie wymagań eksploatacyjnych, zwłaszcza dotyczących instrukcji mycia i konserwacji posadzki.
Oprócz błędów projektowych i wykonawczych różnorodne problemy z posadzką mogą być spowodowane nieprawidłowym użytkowaniem podłogi, np. niekorzystnymi warunkami w pomieszczeniu, uszkodzeniami mechanicznymi bądź nieodpowiednią konserwacją.
