Jakie kryteria powinna spełniać podłoga w obiektach użyteczności publicznej?
Projektując i wykonując podłogi do budynków użyteczności publicznej należy uwzględniać przede wszystkim ich wysoką intensywność użytkowania, gdyż obiekty tego typu charakteryzują się stosunkowo dużym natężeniem ruchu. Na wybór konkretnego rozwiązania mają również wpływ możliwości finansowe inwestora i wiele innych czynników technicznych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Spis treści
- Wykonywanie podłóg – ogólne wymagania i normy
- Rodzaje podłóg stosowanych w obiektach użyteczności publicznej
- Rodzaje posadzek ze względu na materiał wykonania
- Kryteria wyboru podłogi do obiektów publicznych
- Montaż podłóg w obiektach publicznych – podstawowe warunki
Wykonywanie podłóg – ogólne wymagania i normy
Podłoga stanowi wykończenie przegród poziomych, a także nadaje im właściwości użytkowe oraz estetyczne. Podstawowe przeznaczenie podłóg to przenoszenie obciążeń dynamicznych i statycznych. Zewnętrzną warstwą podłogi jest posadzka, która z uwagi na swoją ekspozycję, ma duży wpływ na kształtowanie właściwości użytkowych danego pomieszczenia czy obiektu. Może ona mieć nawierzchnię gładką, żłobkowaną, szorstką lub inną, w zależności od potrzeb i materiału wykonania. Powinna być odporna na ścieranie, a jeśli jest to uzasadnione – także odporna na wodę.
Dobór konkretnego rodzaju podłogi zależy od możliwości finansowych i od wielu innych czynników. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75, poz. 690 z późn. zm.) wyróżnia się wiele kryteriów wyboru, które mogą pomóc w podjęciu decyzji o zastosowaniu danego rodzaju materiału posadzki. Najważniejsze są przeznaczenie i sposób użytkowania pomieszczeń. Oprócz tego, wybór konkretnej posadzki powinien determinować zakres wymaganych właściwości, takich jak m.in.:
- wytrzymałość mechaniczna;
- właściwości cieplne i akustyczne;
- odporność na skurcz i pęcznienie;
- odporność na starzenie i UV;
- izolacyjność elektrostatyczna;
- odporność chemiczna;
- odporność na przenikanie wody;
- odporność na ścieranie;
- odporność na poślizg;
- walory estetyczne;
- łatwość utrzymywania w czystości;
- łatwość konserwacji;
- możliwość przeprowadzania napraw.
Posadzki w obiektach użyteczności publicznej (i nie tylko) muszą być tak zaprojektowane, aby przenosiły przewidziane obciążenia mechaniczne i eksploatacyjne. Dokumentacja projektowa powinna zawierać m.in. wymagania w zakresie odporności ogniowej i wymagania higieniczne związane z aspektami sanitarnymi. Pod względem wymagań ppoż. posadzek, kwalifikuje się 7 klas reakcji na ogień. W ramach klasyfikacji dokonuje się określenia następujących właściwości:
- ciepło spalania (wg EN ISO 1716);
- niepalność (wg EN ISO 1182);
- palność wg (EN ISO 11925-2);
- właściwości posadzki podczas oddziaływania źródła promieniowania cieplnego (wg EN ISO 9239-1).
Prace posadzkowe, które zalicza się do robót wykończeniowych, należy wykonywać zgodnie z projektem budowlanym i projektem wykonawczym uwzględniającym opis techniczny i odpowiednie rysunki z opisem. Powinny one zawierać:
- przekroje pionowe z określeniem grubości warstw i wyszczególnionym rodzajem materiałów;
- rozmieszczenie dylatacji;
- wzory układu posadzki;
- szczegóły konstrukcyjne (miejsca przejść rur; styki podłóg ze ścianami itp.);
- wielkość i kierunki spadków powierzchni podłóg wraz z rozmieszczeniem kratek ściekowych;
- informacje dotyczące wykonania podłóg o szczególnych wymaganiach.
Polskie Normy dotyczą materiałów podłogowych oraz wskazują wymagania stawiane przy odbiorze podłóg. Zastosowanie znajdują m.in. następujące dokumenty:
- PN-EN 13318 „Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Terminologia”;
- PN-EN 13813 „Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Materiały. Właściwości i wymagania”;
- PN-EN 13488 „Podłogi drewniane. Elementy posadzki mozaikowej”;
- PN-63/B-10145 Posadzki z płytek kamionkowych (terakotowych), klinkierowych i lastrykowych. Wymagania i badania przy odbiorze.
W praktyce wykorzystuje się też normy wykonawcze z grupy DIN 18560.
Rodzaje podłóg stosowanych w obiektach użyteczności publicznej
Ze względu na wymagania użytkowe podłogi ogólnie dzieli się na:
- przeznaczone na pobyt ludzi (np. budynki użyteczności publicznej);
- przeznaczone do obiektów o szczególnych wymaganiach;
- przeznaczone do pomieszczeń o charakterze tymczasowym.
W zależności od położenia wyróżnia się podłogi:
- wykonywane na gruncie;
- wykonywane na stropach nad pomieszczeniami nieogrzewanymi;
- wykonywane na stropach nad pomieszczeniami ogrzewanymi;
- podłogi zewnętrzne (na tarasach, balkonach, gruncie).
Polecany artykuł:
Rodzaje posadzek ze względu na materiał wykonania
Posadzki drewniane i drewnopochodne
Tego rodzaju posadzki sprawdzają się w niektórych obiektach użyteczności publicznej, pod warunkiem właściwego doboru, przygotowania oraz późniejszej konserwacji. Wykonuje się je z:
- tarcicy podłogowej z drewna iglastego (jednowarstwowe i dwuwarstwowe);
- deszczułek (klepek) z drewna liściastego (z dębu, jesionu, buku);
- lamparkietu, czyli deszczułek lamelowych;
- płyt mozaikowych jednowarstwowych (parkiet mozaikowy);
- mozaiki sztorcowej;
- płyt prefabrykowanych, czyli ozdobnych tafli sklejanych w trzy warstwy;
- desek klejonych;
- paneli podłogowych, które składają się z kilku warstw: warstwa nośna wykonana jest z płyt wiórowych HDF lub MDF, warstwa fakturowa z obłogu z drewna liściastego (zabezpieczona przed ścieraniem warstwą laminatu) lub korkowego impregnowanego żywicą; od spodu znajduje się warstwa laminatu odprężającego, który chroni przed odkształceniami;
- bruku drewnianego, wykonanego z drewna dębowego, bukowego lub modrzewiowego w kształcie kostek wycinanych prostopadle do długości pnia.
Posadzki z tworzyw sztucznych
Płytki i wykładziny podłogowe z plastyfikowanego PVC są wytwarzane jako jednowarstwowe (sztywniejsze) lub wielowarstwowe (elastyczne i podatne na marszczenie). Posadzki z tworzyw sztucznych wykonuje się w następujących wariantach:
- z płytek PVC: przykleja się je klejem żywicznym lub kauczukowym do podkładu betonowego;
- z wykładzin PVC: dolną warstwę tłumiącą przykleja się do podkładu klejem lub napina przy użyciu listew z odpowiednio rozmieszczonymi gwoździami;
- panele winylowe: popularny materiał do wykańczania pomieszczeń w obiektach użyteczności publicznej, do jego zalet należą: wysoka trwałość i walory estetyczne; podłogi winylowe można układać na istniejących, starych podłogach;
- wykładziny dywanowe: składają się z warstwy podkładowej i użytkowej (dekoracyjnej) w formie runa z pionowych włókien sztucznych; arkusze wykładzin przykleja się klejami dyspersyjnymi na całej powierzchni lub napina i mocuje za pomocą listew metalowych; wykładziny dywanowe sprawdzają się w suchych pomieszczeniach o stosunkowo niewielkim natężeniu ruchu.
Posadzki z gumy
Tego typu wykończenie podłogi cechuje się dużą elastycznością, dobrym tłumieniem dźwięków i łatwym utrzymywaniem w czystości. Nie są jednak odporne na oleje i tłuszcze i mają mniejszą trwałość niż podłogi z PVC. Posadzki z gumy wykonuje się z barwnych wykładzin gumowych (tzw. gumoleum wytwarzane z kauczuku) oraz z płytek gumowych.
Wykładziny elastyczne – linoleum
Linoleum to przykład ekologicznego materiału, produkuje się go z naturalnych surowców, jak np. olej lniany, żywice, mieszanki mączki drzewnej, wapienie. Zaletą wykładziny z linoleum są dobre parametry użytkowe oraz higieniczność (naturalne linoleum hamuje rozprzestrzenianie się wirusów i bakterii), materiał ten często wykorzystuje się w budynkach szpitalnych.
Posadzki z materiałów mineralnych
Charakteryzują się dużą odpornością na działanie wody oraz wytrzymałością na ścieranie, dlatego mogą być z powodzeniem stosowane jako posadzki w budynkach użyteczności publicznej. Wykonuje się je z następujących materiałów:
- z płytek terakotowych, lastrykowych oraz płytek i kostek kamiennych (z marmurów, dolomitów, granitów, porfirów i kwarcytów); to bardzo wytrzymałe i elegancko wyglądające posadzki; są zimne, mniej wytrzymałe od bruku, lecz bardziej estetyczne; płyty powinny być mało nasiąkliwe i mało ścieralne;
- z gresów, czyli z płytek wytwarzanych ze spiekanych ziaren i pyłu kamiennego; ich powierzchnia przypomina strukturę kamienia naturalnego;
- jako bezspoinowe jastrychy cementowe lub anhydrytowe, a najczęściej lastrykowe z odpowiedniej mieszanki grysowo szlachetnych z cementem;
- bezspoinowe z tworzyw sztucznych, np. żywic epoksydowych, poliestrowych, poliuretanowych i akrylowych;
- jako posadzki samorozlewne;
- jako posadzki polimerowo-cementowe.
Kryteria wyboru podłogi do obiektów publicznych
Szukając idealnego materiału na wykonanie podłogi w pomieszczeniach budynków użyteczności publicznej należy uwzględnić przede wszystkim:
- intensywność użytkowania danego obiektu (natężenie ruchu);
- estetykę: wygląd i dopasowanie do dominującego stylu we wnętrzach;
- komfort i bezpieczeństwo użytkowania podłogi (np. antypoślizgowość, higieniczność, akustykę posadzki);
- obecność dzieci i zwierząt w pomieszczeniach;
- trwałość podłogi;
- łatwość w utrzymaniu (w tym m.in. antystatyczność posadzki).
Montaż podłóg w obiektach publicznych – podstawowe warunki
Podczas wykonywania posadzek należy przestrzegać pewnych zasad wynikających z doświadczeń budowlanych oraz ogólnej wiedzy technicznej. Oto niektóre istotne wytyczne:
- roboty podłogowe należy rozpocząć po wykonaniu robót tynkarskich wewnątrz budynku;
- posadzki układa się po zakończeniu innych robót budowlanych i instalacyjnych oraz po wyschnięciu podkładu (dopuszczalna zawartość wilgoci w podkładzie betonowym to 3% wagowo, a w anhydrytowym 1,5%; przez okres min. 12 godzin pod szczelnie przyklejoną folią nie powinna wykraplać się para wodna);
- minimalne temperatury powietrza w pomieszczeniach, w których układa się posadzki z materiałów mineralnych to +5ºC, dla posadzek z materiałów drzewnych oraz wykładzin tekstylnych to +10ºC, a dla posadzek z tworzyw sztucznych to +15ºC.
Poprawność wykonania podłóg według przepisów (norm) oraz ich zgodność z projektem jest sprawdzana podczas odbioru budynku lub części budynku. Zakres elementów weryfikowanych na etapie odbioru zależy od rodzaju posadzki. Wszelkie zapisy dotyczące wykonywania podłogi, w tym zmiany w stosunku do projektu należy zamieszczać w dzienniku budowy.
