Drzwi ewakuacyjne (antypaniczne) – przepisy i wymogi techniczne
Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi należy zapewnić możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej. Wymagania dotyczące drzwi ewakuacyjnych są zdefiniowane w określonych przepisach prawa, znajdują się w nich m.in. parametry oraz istotne warunki, które takie drzwi muszą spełniać.
Spis treści
- Drzwi na drogach ewakuacyjnych ‒ drzwi ewakuacyjne i drzwi awaryjne
- Drzwi ewakuacyjne (antypaniczne) – przepisy i normy
- Drzwi ewakuacyjne – wymagania techniczne
- Szerokość i wysokość
- Drzwi ewakuacyjne – certyfikat właściwości użytkowych
Drzwi na drogach ewakuacyjnych ‒ drzwi ewakuacyjne i drzwi awaryjne
Drzwi montowane w obiektach budowlanych na drogach ewakuacyjnych można podzielić na:
- drzwi przeciwpaniczne (inaczej: antypaniczne, ewakuacyjne);
- drzwi awaryjne.
Do identyfikacji drzwi na drogach ewakuacyjnych niezbędne jest zdefiniowanie drogi ewakuacyjnej. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie: „droga ewakuacyjna to cały odcinek drogi poziomej i pionowej do przebycia z dowolnego punktu budynku do wyjścia końcowego na przestrzeń otwartą lub do innej strefy pożarowej”.
Drzwi ewakuacyjne (antypaniczne) – przepisy i normy
Drzwi ewakuacyjne (antypaniczne) to drzwi, które służą do bezpiecznej i skutecznej ucieczki ludzi na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej z pomieszczeń objętych zagrożeniem. Specjalna konstrukcja drzwi umożliwia ich swobodne otwarcie w sytuacji, gdy napiera na nie tłum ludzi usiłujących wydostać się z danego miejsca w budynku. Drzwi antypaniczne powinny cechować się łatwym i intuicyjnym otwieraniem, także przy zerowej widoczności, w celu szybkiego i bezpiecznego przemieszczenia się ludzi do obszaru niezagrożonego.
Charakterystycznym elementem drzwi antypanicznych jest wyposażenie w klamkę antypaniczną zamiast tradycyjnej (dźwignię, belkę lub listwę naciskową). Zamek stosowany na drzwiach przeciwpanicznych powinien mieć możliwość odryglowania, w przypadku zamknięcia drzwi na klucz. Przy czym warto pamiętać, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie podczas zagrożenia i konieczności ewakuacji jest zabronione.
Podstawowym przepisem prawnym dotyczącym bezpieczeństwa pożarowego, w tym dróg i drzwi ewakuacyjnych jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z tym aktem prawnym, budynek należy zaprojektować w taki sposób, aby zapewnić m.in. ewakuację ludzi z uwzględnieniem bezpieczeństwa ekip ratowniczych, ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i dymu wewnątrz obiektu oraz ograniczyć rozprzestrzenianie się pożaru na sąsiednie budynki i tereny przyległe. W ww. przepisach znajdują się wytyczne dotyczące wymiarów, sposobu otwierania drzwi ewakuacyjnych, zalecenia wyposażenia w urządzenia przeciwpaniczne i mechanizmy np. ułatwiające otwieranie.
Innym ważnym dokumentem jest norma PN-EN 1125:2009 „Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym, przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych ‒ Wymagania i metody badań”. Znajdują się w niej m.in. wytyczne dotyczące zamków, oznakowania CE, wymogi, zalecenia oraz procedury kontroli.
Polecany artykuł:
Drzwi ewakuacyjne – wymagania techniczne
Szerokość i wysokość
Szerokość drzwi ewakuacyjnych w świetle oblicza się proporcjonalnie do liczby osób, które mogą przebywać w pomieszczeniu jednocześnie. Do obliczeń przyjmuje się co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób. Według ww. ustawy, minimalna szerokość drzwi ewakuacyjnych w świetle ościeżnicy to 0,9 m, a w przypadku drzwi służących do ewakuacji do 3 osób – 0,8 m. W prawie znajduje się też zapis mówiący o tym, że szerokość drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z budynku, a także szerokość drzwi na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej prowadzących na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej powinna być większa niż szerokość biegu klatki schodowej. Minimalna wysokość drzwi ewakuacyjnych wynosi 2 m.
Istotnym wymaganiem dotyczącym drzwi ewakuacyjnych jest ich kierunek otwierania. Zgodnie z rozporządzeniem, drzwi stanowiące drzwi ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń:
- zagrożonych wybuchem;
- przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób;
- przeznaczonych dla ponad 6 osób o ograniczonej zdolności poruszania się.
Zgodnie z przepisami zabrania się też stosowania do celów ewakuacji drzwi obrotowych i podnoszonych.
Urządzenia przeciwpaniczne – klamki antypaniczne
Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie więcej niż 300 osób, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia muszą być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne. Są to specjalne mechanizmy montowane na drzwiach ewakuacyjnych, które służą do łatwego i pewnego otwarcia drzwi od wewnątrz pomieszczenia, zgodnie z kierunkiem ewakuacji na korytarzach lub klatkach schodowych. Urządzenia przeciwpaniczne działają niezależnie od blokad i zamków, które mogłyby uniemożliwiać otwarcie drzwi ewakuacyjnych od zewnątrz.
Klamki antypaniczne to urządzenia przeciwpaniczne przeznaczone do otwierania drzwi ewakuacyjnych, najczęściej mają postać dźwigni, belek lub listew dociskowych. Umożliwiają otwieranie drzwi ewakuacyjnych i wyjście z pomieszczenia bez użycia klucza, nawet w przypadku zamknięcia drzwi i braku dostępu z zewnątrz. Z uwagi na to, że drzwi ewakuacyjne zwykle oddzielają od siebie strefy pożarowe, tego typu okucia antypaniczne powinny mieć odporność ppoż. Klamki antypaniczne montuje się najczęściej na skrzydłach drzwiowych z aluminium, stali i drewna.
Jeśli jest taka potrzeba, istnieje możliwość przekształcenia zwykłych drzwi na drzwi ewakuacyjne. Wówczas należy wymienić zamontowane tradycyjne okucia na antypaniczne. W przypadku standardowych drzwi (stalowych lub drewnianych) konieczna będzie wymiana zamka na zamek antypaniczny, zamontowanie klamki oraz montaż dźwigni antypanicznej w jej miejscu. Na drzwiach profilowych (np. aluminiowych) stosuje się nawierzchniowe okucie antypaniczne (zewnętrzna klamka z zamkiem i wewnętrzna belka pełniąca funkcję klamki). Wśród najważniejszych cech tego typu klamek antypanicznych można wskazać:
- lekką konstrukcję;
- montaż nawierzchniowy;
- wbudowany zamek (brak zamka wpuszczanego w skrzydło);
- elementy dodatkowe (elektrozaczepy, punkty blokady).
Drzwi ewakuacyjne – certyfikat właściwości użytkowych
Drzwi montowane na drogach ewakuacyjnych powinny mieć odpowiednie certyfikaty właściwości użytkowych. Obowiązuje następujący podział:
- Drzwi zewnętrzne: wymagany jest certyfikat właściwości użytkowych, uprawniający do oznakowania CE, wydany według normy PN-EN 14351-1+A2. Certyfikat określa m.in. minimalne wymagania dla szerokości skrzydła biernego i czynnego, umiejscowienie wypychacza na skrzydle. Podczas procedury certyfikacji wykonuje się m.in. analizę kinematyki drzwi.
- Drzwi wewnętrzne: powinny mieć certyfikat właściwości użytkowych wydany na podstawie aprobaty technicznej, krajowej oceny technicznej lub normy PN-EN 14351-2. Producent drzwi powinien oznakować je znakiem budowlanym.
Należy zaznaczyć, że certyfikat dla drzwi ewakuacyjnych wprowadzonych na rynek powinien dotyczyć całych drzwi. Niedopuszczalne jest stosowanie certyfikatów dotyczących tylko poszczególnych elementów drzwi, takich jak zamki, zawiasy, dźwignie przeciwpaniczne.
- Zobacz również: Najwyższe biurowce Warszawy
